Τρίτη 14 Σεπτεμβρίου 2010

Ο ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΤΟΥ Δ. ΣΟΛΩΜΟΥ Ενότητα 1[18]


Ξεκινώντας τα μαθήματα της Λογοτεχνίας στο σχολείο θα πρέπει (;) να..υπακούσουμε στις επιθυμίες των μαθητών και οι αναρτήσεις να επικεντρωθούν περισσότερο στις ανάγκες των πανελλαδικών εξετάσεων και της διδακτέας ύλης.
( Ωχ! κάπως τρομακτικά δεν ακούγονται όλα αυτά;)
Όμως γνωρίζοντας πως Λογοτεχνία και όρια δεν συμπορεύονται, οι παρεκβάσεις θα είναι αρκετές..
Για να ξεπερνάμε τις επιταγές της ύλης, να βγαίνουμε «εκτός» των τειχών…
Μερικές φορές είναι πιο όμορφα εκεί…

Τα λογοτεχνικά κείμενα ,επίσης, που διδάσκονται οι μαθητές της Α’ και της Β’ τάξης ζήτησαν …ταπεινά λίγο από το χώρο μας και θα τον έχουν..

Ας ξεκινήσουμε δίνοντας κάποιες ερωτήσεις για το «ΚΡΗΤΙΚΟ» του Δ. Σολωμού:

Να σημειώσουμε πως η αρίθμηση των 5 ενοτήτων έγινε ως εξής:

Ο Δ. Σολωμός έδωσε τη αρίθμηση 18-22( που βρίσκεται στις αγκύλες).
Ο Σ. Αλεξίου έδωσε την αρίθμηση 1-5 που προηγείται των αγκυλών.

ΕΝΟΤΗΤΑ 1[18]

1) Ποιο το σκηνικό μες στο οποίο ξεκινάει η αφήγηση; Πώς κλιμακώνεται;

2) Ποιος αφηγείται;

3) Ποια είναι τα πρόσωπα και σε ποια κατάσταση βρίσκονται;

4) Ποιο είναι το σκηνικό μέσα στο οποίο αρχίζει η αφήγηση; Πως κλιμακώνεται;

5) Σε ποιο χρονικό επίπεδο εκτυλίσσεται η αφήγηση;

6) Να προσεχθούν οι παρηχήσεις, οι πληθυντικοί αριθμοί και οι ομοιοκαταληξίες και να βρεθεί η λειτουργία τους στο ποίημα

7) Σε τι αποβλέπει η προσωποποίηση των φυσικών στοιχείων;

8) Ποιες πληροφορίες μας δίνονται έμμεσα για τη συναισθηματική κατάσταση των προσώπων;

9) Ποιος είναι ο στόχος του ήρωα; Τι τον αντιμάχεται;

10) Στοιχεία τεχνικής που αισθητοποιούν τις καταστάσεις

11) Οι αφηγηματικές τεχνικές του αποσπάσματος

12) Να σχολιάσετε το νόημα του 1ου στίχου και τη λειτουργία του σε ολόκληρο το ποίημα

13) Να εντοπίσετε τις επιρροές του ευρωπαϊκού ρομαντισμού στο συγκεκριμένο απόσπασμα

(Απορίες, σχόλια ή άλλο τι και εδώ και στη τάξη)

6 σχόλια:

  1. Μια αναφορά και στο ζήτημα της αρίθμησης δε θα πρέπει να γίνει και να συνδεθεί με το ζήτημα της αποσπασματικότητας;
    Δύναμη και κέφι εύχομαι σε σένα και τους μαθητές σου, Πολίνα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ευχαριστώ Θερσίτη.
    Για την αποσπασματικότητα στη προσεχή ανάρτηση.
    Καλή δύναμη και σε σας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καλησπέρα και συγχαρητήρια για την πολύ αξιόλογη δουλειά σας....
    Θα ήθελα λίγο να με προσανατολίσετε στην 1η ερώτηση "Ποιο το σκηνικό μες στο οποίο ξεκινάει η αφήγηση; Πώς κλιμακώνεται;", όσον αφορά την κλιμάκωση....
    Ευχαριστώ εκ των προτέρων....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Το ποίημα αρχίζει ex abrupto, δηλαδή απότομα. Η αφήγηση ξεκινά με τον ναυαγό να βρίσκεται νύχτα μέσα στην φουρτουνιασμένη θάλασσα. Δίπλα του ή στην αγκαλιά του βρίσκεται μια κοπέλα, της οποίας την κατάσταση αγνοούμε. Ο Π. Μάκριτζ ερμηνεύει αυτήν την αρχή ως μια προσπάθεια του Σολωμού να αφαιρέσει από τα ποιήματα κάθε άχρηστο επεξηγηματικό υλικό, ώστε να εστιαστεί η προσοχή στα ουσιαστικά. Επίσης, θεωρεί ότι με αυτόν τον τρόπο κινητοποιείται η περιέργεια και η σκέψη των δεκτών. Στη θέση των αποσιωπητικών, τα οποία καλύπτουν το χώρο δύο πιθανών πρώτων στίχων, ίσως να υπήρχε κάποια αναφορά στο ναυάγιο, διότι ο ήρωας στον πρώτο στίχο, είναι κιόλας μέσα στη θάλασσα και κοιτά απέναντι για τη στεριά. Η σφαιρική σκηνοθεσία, το φυσικό περιβάλλον σε μάχη με τον άνθρωπο σημειώνουν την αδυναμία του ανθρώπου έναντι της φυσικής ορμής. Ο άνθρωπος φαίνεται ακόμα μικρότερος μέσα στη δίνη της καταιγίδας. Η θάλασσα, έτσι φουρτουνιασμένη που είναι, γίνεται το ιδανικό σκηνικό για έναν αγώνα ζωής και θανάτου ανάμεσα στον άνθρωπο και τη φύση. Η φύση για το Σολωμό είναι ταυτόχρονα και Κόλαση και Παράδεισος, απειλή και σύντροφος. Για τον ήρωα/ αφηγητή η σχέση με τη φύση είναι διαλεκτική, αντινομική. Γενικά η φύση στον Σολωμό και στο συγκεκριμένο ποίημα αποτελεί ένα σταθερό μοτίβο που μπλέκεται με τη δόμηση του ποιήματος, το διατρέχει ολόκληρο και είναι κεντρικό στην αφήγηση. Το φως σκίζει το σκοτάδι και εμφανίζεται η κορασιά (στ. 4), για την οποία ως στιγμής δεν υπήρχε σημάδι μέσα στο ποίημα. Τα τρία αστροπελέκια (στ. 3) κάνουν τά πέλαγα, τίς ἀκρογιαλιές, τά βουνά να αντηχούν (στ. 5). Ο πληθυντικός δηλώνει τον κοσμικό χώρο, την απεραντοσύνη της πλάσης. Τα τρία αστροπελέκια (σχήμα των τριών), οι πληθυντικοί, η παρήχηση του ρο (στ. 3-6), κάνουν ζωντανούς τους ήχους της καταιγίδας και μεγεθύνουν τον περιβάλλοντα χώρο. Η εμβρόντητη φύση προετοιμάζει τη γέννηση και τη συντέλεια του κόσμου και αποτελεί τη γέφυρα με το μεταφυσικό τοπίο της επόμενης ενότητας. Ο ρόλος της φύσης στο συγκεκριμένο σημείο, θυμίζει το δημοτικό τραγούδι, στο οποίο η φύση συμμετέχει στο όποιο πάθος του ήρωα. Με άλλα λόγια έχουμε προσωποποίηση της φύσης (στ. 6). Η ομοιοκαταληξία: ἀντήχαν- κι ἄν εἶχαν ενσαρκώνει την αντήχηση από τοα μπουμπουνητά.
    Όλο το σκηνικό της πρώτης ενότητας μας δημιουργεί την αίσθηση του υψηλού, η οποία παράγεται από τη συνειδητοποίηση του μεγαλείου της φύσης έναντι του αδύναμου ανθρώπου. Πρόκειται για μια φιλοσοφική κατηγορία που οι ρομαντικοί ποιητές προσπαθούσαν να αναδείξουν

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Σας υπερευχαριστώ......

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Σας υπερευχαριστώ......

    ΑπάντησηΔιαγραφή