Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2012

ΕΛΥΤΗΣ: τα χαρακτηριστικά της ποίησής του


ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ


Επιρροές
  •          από τα ομηρικά έπη
     
  •          την αρχαία ελληνική λυρική ποίηση
  •          την ποίηση του Σολωμού, του Κάλβου και του Καβάφη
  •          τη βυζαντινή υμνογραφία και το Ευαγγέλιο
  •        τη δημοτική ποίηση
  •          τον γαλλικό υπερρεαλισμό. 
Έλλογος υπερρεαλισμός, έλεγε για την ποίησή του  ο Β.Βαρίκας.Συνήθως το ποίημα του αποτελείται από μια σειρά εικόνων χωρίς εξωτερική λογική συνοχή  όλες όμως οι εικόνες πηγάζουν από την ίδια  ψυχική κατάσταση και τείνουν να υποβάλλουν προς τον αναγνώστη την ίδια διάθεση.

Η  ποίησή του χαρακτηρίζεται από:

  •          τολμηρό συνδυασμό λέξεων
  •          τολμηρές εικόνες με συνειρμική εναλλαγή
  •        λατρεία του ελληνικού στοιχείου ( γλώσσα, παράδοση, ήθη,  ορθοδοξία, ελληνική φύση, πολιτισμός,  ιστορία)
  •        λυρικές περιγραφές
  •        εφηβική αισιοδοξία
  •        βαθιά αίσθηση της ζωής
  •        αντίληψη των πραγμάτων μέσω των αισθήσεων
  •        περιορισμένη στίξη
  •         χαλαρή λογική αλληλουχία
  •         Το παράδοξο, η απόκλιση από την κοινή λογική διαψεύδει τις διακειμενικές προσδοκίες του αναγνώστη προκαλώντας ένα δημιουργικό ξάφνιασμα που οδηγεί τον αναγνώστη στην ποιητικά αναπλασμένη πραγματικότητα του κόσμου του ποιητή
  •     Για τον Ελύτη η Ελλάδα είναι η συνεχής και αδιάκοπη αντίληψη που προκύπτει από την αρχαία κληρονομιά και τη βυζαντινή περίοδο, από τη λαϊκή παράδοση και τη σύγχρονη ιστορία ακόμα κι από τη γεωγραφική  έκταση και μορφολογία. Αρχαία κείμενα, θρησκεία, παραδόσεις αναφαίνονται και ενώνονται μέσα από τη μεταφυσική του ήλιου, την δύναμη του αιγαιακού φωτός που αποκαλύπτει αυτήν την αέναη κίνηση του πνεύματος που δυναμικά ξεκινά από τον Όμηρο για να συνεχίζει και σήμερα να συλλαμβάνει αλήθειες πρωτογενείς , ανθρωπιστικές, δίκαιες, απελεύθερες.
  •       «Αποφθεγματικός λόγος σε εξαιρετική έκταση και ποιότητα (λειτουργούν σαν ένα είδος παρεμβαλλομένων κειμένων, σαν «ενδοκείμενα» ή σαν «παραθέματα» του ποιητή παρμένα από ένα άλλο επίπεδο της δικής του σκέψης. Έχει έντονα παραδοξολογικό χαρακτήρα· συγκρούεται δηλαδή με την καθιερωμένη λογική»
            ( ο αποφθεγματικός λόγος του Ελύτη, Γ. Μπαμπινιώτης )    

  •   Χρησιμοποιεί χαρακτηριστικά σύμβολα, φως, θάλασσα, ήλιος όπου η μαγεία της φύσης και του φωτός δίνονται στην μεταφυσική τους διάσταση.

  •   Προσφεύγοντας πάντα στην προσωπική του εμπειρία, κινητοποιεί  όλες τις  αισθήσεις του και μπαίνει ολόκληρος στο μυστήριο και στο θαύμα

  •   «Ο Ελύτης είπε ότι η ποίηση είναι μια άλλη όραση. Πράγματι, γιατί μας δείχνει την άλλη όψη των πραγμάτων. Πώς ο πραγματικός κόσμος προεκτείνεται στον ιδανικό, ή αντιστρόφως, πώς ο ιδανικός  κόσμος προεκτείνεται στον πραγματικό. Πώς η ζωή προεκτείνεται στο θάνατο, πώς ο θάνατος είναι η συνέχεια της ζωής. Πώς εν τέλει η οδός άνω και η οδός κάτω είναι μία, κατά τη ρήση του Ηράκλειτου, και η ελληνική γη, η Νυν και Αεί,  είναι η γη των θαυμάτων.» Ανθούλα Δανιήλ
"η μεγάλη τέχνη βρίσκεται οπουδήποτε ο άνθρωπος κατορθώνει να αναγνωρίζει τον εαυτό του και να τον εκφράζει με πληρότητα μεσ' στο ελάχιστο"                              Ο.Ελύτης

    Ο Ελύτης ανέδειξε την Ελλάδα, το τοπίο της και τον πολιτισμό της. Μίλησε για την Ιστορία και τα πάθη της. Φανέρωσε τη μαγεία της ελληνικής γλώσσας,  παρακολούθησε την σε μάκρος είκοσι πέντε αιώνων ποιητική της πορεία. Κατακύρωσε με μαγικό τρόπο έναν άλλο κόσμο που κι αυτός είναι δικός μας κόσμος, γεμάτος νύξεις μιας ιδανικής τελειότητας, μας έμαθε ότι η πραγματικότητα δεν νοείται χωρίς το ποιητικό της μυστήριο. " Η ποίηση του Ελύτη σταλάζει φως στην ψυχή, βάλσαμο στις πληγές και διορθώνει τις ανορθογραφίες των ανθρώπων."


    ΧΡΗΣΙΜΟ ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΕΔΩ:


    •   http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/1994/09/25091994.pdf

    • περιοδικό ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ, Δεκέμβριος 2011

    7 σχόλια:

    1. Σκέφτομαι να κάνω ένα φάκελο στον υπολογιστή μου με τίτλο "κλεμμένα απ' την Πολίνα". Ή μήπως να τον βαφτίσω κάπως αλλιώς;
      Ευχαριστούμε, κορίτσι!

      ΑπάντησηΔιαγραφή
    2. Διονύση μου,
      " όσο μπορώ κι όσο κρατήσω"!
      Εθελοντισμός και αλληλεγγύη στους δύσκολους καιρούς...
      Φιλιά

      ΑπάντησηΔιαγραφή
    3. Πραγματικό μάθημα... Σε ευχαριστούμε

      ΑπάντησηΔιαγραφή