Τρίτη 26 Οκτωβρίου 2010

ΒΙΖΥΗΝΟΣ: Μοσκώβ Σελήμ

Για το Β2 που ετοιμάζεται για την εργασία στο διήγημα...

Ο Μοσκώβ - Σελήμ είναι το τελευταίο διήγημα του Βιζυηνού και δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα Εστία τo 1895, ενώ ο Βιζυηνός βρισκόταν έγκλειστος στο ψυχιατρείο. Πρόκειται για ένα αφήγημα πλούσιο σε ηθογραφικά και ψυχογραφικά στοιχεία και μας παρουσιάζει τις περιπέτειες ενός κυνηγημένου και αδικημένου ανθρώπου, του Τούρκου Σελήμ. Μάλιστα στον πρόλογο του έργου ο συγγραφέας αναφέρει για την επιλογή του να περιγράψει τις περιπέτειες ενός Τούρκου:

«Φοβούμαι μήπως οι φανατικοί της ιδικής μου φυλής ονειδίσωσι ένα Έλληνα συγγραφέα, διότι δεν απέκρυψεν την αρετήν σου ή δεν υπεκατέστησεν εν τη αφηγήσει σου ένα χριστιανικόν ήρωα. Αλλά μη σε μέλει. Δεν θα αφαιρεθεί τι από την αξίαν σου, διότι ενεπιστεύθης εις εμέ τας περιπετείας της ζωής σου και δεν θα με τύψει ποτέ η συνείδησις, διότι, ως απλούς χρονογράφος, εξετίμησα εν σοι ουχί τον άσπονδον εχθρόν του Έθνους μου, αλλ' απλώς τον άνθρωπον. Δια τούτο μη σε μέλλει, θα γράψω την ιστορίαν σου.»

Κείνα τα χρόνια στη Θράκη, Έλληνες Βούλγαροι Τούρκοι ζούσαν μαζί, πλάι-πλάι. Ακόμα και οι Ρώσοι. Ο Βιζυηνός δεν εξετάζει την εθνική και φυλετική τους προέλευση. Ούτε και νοιάζεται για τη θρησκεία τους. Όλοι τους είναι άνθρωποι κι έχουν τα ίδια δικαιώματα στην καρδιά του. Θαυμάσια, θα μπορούσε τα διηγήματα αυτά ν' ανήκουν στην Τουρκική, τη Βουλγαρική και τη Ρωσική λογοτεχνία. Τον άνθρωπο ξεχώρισε ο Βιζυηνός στο πρόσωπο του Μοσκώβ-Σελήμ κι όχι τον Τούρκο. Το ίδιο κάνει κι ο Τούρκος Μοσκώβ-Σελήμ, όταν μένει κατάπληκτος από την ανθρωπιά των Ρώσων. Χαίρεται την ανθρωπιά τους την ωραία συμπεριφορά τους προς τους αντίπαλους αιχμαλώτους του πολέμου και ημερεύει, αλαφρώνει, λευτερώνεται από το θρησκευτικό και εθνικιστικό φανατισμό.


Το διήγημα «Ο Μοσκώβ-Σελήμ» είναι ένα ψυχογράφημα ενός αντιπροσωπευτικού Τούρκου, που επιλέγει ο Βιζυηνός να τον καταστήσει κεντρικό ήρωα της ιστορίας του, ασκώντας συστηματική σπουδή της τουρκικής ψυχής και νοοτροπίας. Με τη συγγραφή του «Μοσκώβ-Σελήμ» γκρεμίζει τα τείχη του φυλετικού μίσους και οικοδομεί την αγάπη και τη φιλία που μπορεί να αναπτύσσεται σε πρόσωπα, ανεξάρτητα από τη φυλή και το θρήσκευμά τους. Ο αφηγητής λέει κάποια στιγμή περιγράφοντας τη συνάντηση με τον ήρωα: «Καλά λοιπόν το λέγουν πως δύο άνθρωποι μπορεί να είναι τόσο ξένοι μεταξύ τους και όμως οι ψυχές τους να είν’ αδέλφια!»

ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ

Πρόκειται για την ιστορία ενός Τούρκου της επαρχιακής αριστοκρατίας, τρίτο αγόρι της οικογένειάς του, που γνωρίζει την αδικία στο οικογενειακό του περιβάλλον και στην κατοπινή του ζωή, όταν υπηρετεί την πατρίδα του στους αλλεπάλληλους πολέμους στο β΄ μισό του 19ου αιώνα. Η αιχμαλωσία του από τους Ρώσους, τους εχθρούς των Τούρκων, θα του δώσει την ευκαιρία να διαπιστώσει ότι αυτοί που παρουσιάζονται εχθροί του τουρκικού έθνους, είναι άνθρωποι με καλοσύνη που τιμούν την ανδρεία των εχθρών τους και συμπεριφέρονται με ανθρωπιά στους αιχμαλώτους τους. Προβαίνει έτσι σε συγκρίσεις και φτάνει μάλιστα στο σημείο, Τούρκος αυτός, να εύχεται την κατάληψη της πατρίδας του από τους Ρώσους πιστεύοντας πως θα είναι πιο δίκαιοι από τους ομοεθνείς του. Στην κρίσιμη όμως ώρα που του δίνουν την (ψεύτικη) πληροφορία ότι οι Ρώσοι κατεβαίνουν και πάλι στη Βαλκανική, αυτός ο νοσταλγός και θαυμαστής των Ρώσων, έρχεται σε φοβερή εσωτερική σύγκρουση ανάμεσα στα φιλορωσικά του αισθήματα και στο καθήκον του απέναντι στην πίστη του, την πατρίδα και τον Σουλτάνο και μη μπορώντας να βαστάξει αυτή τη μεγάλη πίεση πεθαίνει από εγκεφαλική συμφόρηση.

  ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Ο αφηγητής εντυπωσιάζεται από την αξιοθαύμαστη καρτερία και αντοχή που επιδεικνύει    ο ήρωας στα δεινά του πολέμου, γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με τη θηλυπρεπή αγωγή που του επέβαλλε η μητέρα του μέσα στο χαρέμι έως τα 12 χρόνια του. Η απορία είναι εύλογη, καθώς μια ανατροφή με τέτοιους όρους (γυναικεία ρούχα, μακιγιάζ, χαρέμι), θα μπορούσε εύκολα να οδηγήσει στην αποβολή όλων των αντρικών χαρακτηριστικών που απαιτούνται για μια επιτυχημένη στρατιωτική θητεία. Στην προκειμένη περίπτωση μια τέτοια εξέλιξη αποτρέπεται, γιατί, όπως θα ’λεγε και η ψυχανάλυση, το υπερεγώ του υποκειμένου βρίσκει υποστηρίγματα, δηλαδή υποκατάστατα στο μορφοείδωλο (imago) του πατέρα κι όχι στο μορφοείδωλο της μητέρας. Δηλαδή, εδώ το υποκείμενο χτίζει το ιδανικό του Εγώ με τις προβολές του πάνω στον πατέρα , και αυτή η επιλογή ακυρώνει οποιοδήποτε "ευνουχιστικό" αποτέλεσμα στην ψυχοσύνθεση του Μοσκώβ-Σελήμ. 


    O μικρός Σελήμ, εγκλωβισμένος σε μια μορφή που απεχθάνεται, θαυμάζει τον απτόητο και ανδρικό χαρακτήρα του πατέρα, τη φιλοτιμία και υπερηφάνεια του, δηλαδή όλες εκείνες τις αρετές του πατέρα, τις εμποτισμένες με εθνικό εγωισμό και θρησκευτικό φανατισμό: «Εγώ μέσα μου τον ελάτρευα κ’ επιθυμούσα να γίνω σαν εκείνον, ωπλισμένος καβαλάρης, τόσῳ θερμότερα, όσῳ περισσότερον επέμεναν να με κρατούν εις το χαρέμι!».
Σ’ όλη του τη ζωή διακατέχεται από την αγωνιώδη επιθυμία να φανεί αντάξιος του πατέρα, κερδίζοντας έτσι το σεβασμό και την αγάπη του: «Διότι η μόνη μου επιθυμία ήτο να μ’ αγαπήσῃ ο πατέρας μου." Ο πατέρας απέρριπτε το μικρό του γιο εξαιτίας της θηλυπρεπούς αμφίεσης και της εξωτερικής ομοιότητάς του με τη μητέρα. Η απόρριψη του πατέρα από τη μια βέβαια πληγώνει τον ψυχισμό του παιδιού, από την άλλη όμως συμβάλλει θετικά στην αναχαίτιση της ευνουχιστικής διαδικασίας που θα μπορούσε να τροχοδρομήσει η αναγκαστική θηλυπρεπής αγωγή. 

    Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι στις οικογενειακές δομές της τουρκικής κοινωνίας του 19ου αιώνα, ο νόμος και λόγος του πατέρα είναι αδιαφιλονίκητος. Τα δεδομένα και οι όροι της συμβίωσης των δύο φύλων ανάγονται σε πρωταρχικά μοτίβα και αρχέγονες λειτουργίες. Οι άντρες και οι γυναίκες τοποθετούνται αμετάκλητα σε προκατασκευασμένες θέσεις και προσχεδιασμένες καταστάσεις. Οι γυναίκες πρέπει να προσαρμόζονται σε πρότυπες, αυστηρά καθορισμένες και υποταγμένες συμπεριφορές. Το αντρικό μοντέλο της δομής εκείνης της κοινωνίας υιοθετεί την ιδεολογία της «κατωτερότητας», αλλά και την ίδια την υποτέλεια των γυναικών. Ο λόγος περί ερωτικών σχέσεων των ανθρώπων αυτών είναι περισσότερο λόγος «περί εξουσίας» και λιγότερο περί οτιδήποτε άλλου. Ο άντρας-αφέντης ανάγεται σε αδιαμφισβήτητο αρχέτυπο.

    Στο διήγημα ο πατέρας είναι ο αδιαφιλονίκητος αφέντης του σπιτιού που μπαινοβγαίνει στο χαρέμι, στο χώρο δηλαδή που οι γυναίκες του (η πολυγαμία ήταν αποκλειστικά αντρικό προνόμιο) είναι περιορισμένες και έτοιμες πάντα να δεχτούν τις ορέξεις του αφέντη, ο οποίος σπανίως τους απευθύνει το λόγο: «Τον πατέρα μας τον έβλεπα πολύ σπανίως ήταν υπερήφανος, αυστηρός άνθρωπος και δεν ωμιλούσε πολύ εις το χαρέμι […]. Ήταν όμως και παλληκαράς άνθρωπος αγαπούσε πολύ τα άλογα και τα όπλα και επερίπαιζε τα γυναικίστικα πράγματα» . Μια τέτοια εικόνα  αυστηρού πατέρα βοηθάει τελικά το παιδί της δυαδικής σχέσης (δηλαδή το μικρό Σελήμ) να κάνει αποδεχτό το νόμο του πατέρα μέσα από το λόγο του.  Έτσι ίσως εξηγείται η ανδροπρεπής προσωπικότητα του Σελήμ και η εύκολη αποβολή όλων των γυναικείων χαρακτηριστικών της θηλυπρεπούς αγωγής του. Παράλληλα όμως κρατάμε μία επιφύλαξη για το τελικό αποτύπωμα αυτής της παιδικής εμπειρίας στο ασυνείδητο του ήρωα. Η διάσταση φύλου-γένους της παιδικής ηλικίας ίσως προοιωνίζει τις δύο αντικρουόμενες φάσεις της ενήλικης ζωής.

    Ο  Σελήμ έζησε δύο φάσεις στη ζωή του, τόσο αντίθετες μεταξύ τους, όσο και τα στοιχεία που κληρονόμησε από τις αντίθετες φύσεις των γονέων του. Στην πρώτη φάση ο εθνικός εγωισμός και ο φανατισμός της θρησκείας είναι οι δυο κινητήριοι μοχλοί της δράσης του ήρωα. Στη δεύτερη φάση, ο Σελήμ όχι μόνο διαγράφει από τη συνείδησή του τα προαναφερθέντα φρονήματα, αλλά υιοθετεί πλέον τα εκ διαμέτρου αντίθετα( στροφή στο φιλορωσισμό)
        Οι κοινωνικές συνθήκες και οι εθνικές ανάγκες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας καθορίζουν τη συλλογική συνείδηση της τουρκικής κοινότητας του 19ου αιώνα. Ο Σελήμ είναι αναπόσπαστο μέρος αυτής της συνείδησης, και ο κοινωνικός του χαρακτήρας, από τη μια καθορίζεται από τις προσδοκίες ή υποχρεώσεις του κοινωνικού περιβάλλοντος, και από την άλλη από τους προσωπικούς κοινωνικούς του σκοπούς και προσπάθειες. Η προσωπική βούληση πάντα παραμένει παρούσα, όπως αποδεικνύεται άλλωστε και από τη συμπεριφορά του αδερφού του Χασάν (αρνήθηκε τη στράτευση)

Ο ήρωας, αιχμάλωτος στη Ρωσία, διαπιστώνει την πλάνη των πεποιθήσεών του. Όπως μας πληροφορεί ο αφηγητής, οι Ρώσοι από πολιτική οπισθοβουλία ,περιέβαλαν τους Τούρκους αιχμαλώτους με απίστευτες περιποιήσεις. Ο Σελήμ, δέκτης πλέον μιας συμπεριφοράς πρωτόγνωρης γι’ αυτόν από τον προαιώνιο εχθρό, και με δεδομένη την ταπείνωση και την αδικία που γνώρισε στους κόλπους του τουρκικού στρατού, ανακαλύπτει ξανά τον εαυτό του και τον κόσμο.

Η επάνοδός του στην πατρίδα σταθεροποιεί τον φιλορωσισμό του, και τα γεγονότα που ακολουθούν τον οδηγούν σταδιακά στην αποκήρυξη της εθνικής του ταυτότητας και τελικώς στην παράνοια. Στην Κωνσταντινούπολη γίνεται μάρτυρας της αχαριστίας των τουρκικών αρχών απέναντι στους εξαντλημένους στρατιώτες, και ο ίδιος γίνεται θύμα σωματικής και πνευματικής κακοποίησης. Όταν τελικά επιστρέφει στη γενέτειρά του βρίσκει καμένο το σπίτι του, και την οικογένεια του ξεκληρισμένη. Κανείς δεν ήταν εκεί να την υπερασπιστεί, όταν ξέσπασε ο πόλεμος. Ο ίδιος βρισκόταν πολύ μακριά, υπερασπιζόμενος «του κράτους την τιμή και τη σημαία της θρησκείας.

Μετά απ’ όλες αυτές τις περιπέτειες ο ήρωας καταλήγει μισότρελος στην Καϊνάρτζα της Ανατολικής Θράκης, όπου τον συναντά ο συγγραφέας. Ο παλιός ατρόμητος πολεμιστής έχει μετατραπεί σε γραφική φιγούρα. Η αμφίεσή του ανταποκρίνεται στο όνομα του μ’ όλα αυτά τα ρωσικής και τουρκικής προέλευσης ενδύματα που δημιουργούν ένα σύνολο παράδοξο και κωμικό συγχρόνως. Ο Μοσκώβ-Σελήμ, πενηντάρης πια και αποκομμένος από τις ρίζες του, οχυρώνεται σ’ έναν φαντασιωτικό κόσμο, περιμένοντας τους Ρώσους να περάσουν ξανά τον Δούναβη για να ενωθεί μαζί τους.


Ο ήρωας υιοθετώντας μια συμπεριφορά ηθικά και κοινωνικά διαφοροποιημένη από το σύνολο γίνεται περίγελος των ομοεθνών του: «Οι Τούρκοι πάλι έρχονται εδώ και τρώγουν και πίνουν και διασκεδάζουν μ’ αυτόν και τον περιπαίζουν».
Όταν του δίδεται η (ψεύτικη) πληροφορία ότι ήλθαν οι Ρώσοι παθαίνει εγκεφαλική συμφόρηση από λύπη κι όχι από χαρά όπως νομίζει ο γιατρός. Μπροστά στο μεγάλο δίλημμα να πάει ή όχι με τους Ρώσους, «μία νύχτα, όλη νύχτα επάλευεν ο νους με την καρδιά του». Οι προσπάθειές του αναχαιτίζονται από τους συντριπτικούς όρους της πραγματικότητας που συνεχώς του επιβάλλεται, χωρίς τη θέλησή του. Η εθνική του καταγωγή προκαλεί μέσα του τα πιο δυσάρεστα και επίμονα συναισθήματα, κυνηγώντας τον και στοιχειώνοντάς τον. Η εσωτερική πάλη είναι αναπόφευκτη, καθώς αναζητεί μια εικόνα που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα, αλλά που την έχει απλώς φανταστεί:
Ο πατέρας μου και η μητέρα μου ήσαν ισλάμ… Εγώ κι όλοι οι οσμανλήδες κτήμα του Σουλτάνου… Το αίμα καμμιά φορά νερό γίνεται;… Πως ν’ αρνηθώ το αίμα μου!… Αυτή η φοβερή ιδέα μ’ εβασάνισε μια νύχτα, όλη νύχτα… Μια νύχτα, όλη νύχτα επάλευεν ο νους με την καρδιά μου… Επάνω στα ξημερώματα… από τη λύπη μου, από τη συλλογή μου, μ’ αποφάνηκε…

Στον επίλογο του διηγήματος, όταν ο ήρωας μαθαίνει από τον αφηγητή ότι ούτε ήλθε, ούτε θα ξανάρθει πλέον Ρώσος στη χώρα του Σουλτάνου, παθαίνει δεύτερο εγκεφαλικό επεισόδιο από τη χαρά του αυτή τη φορά  και πεθαίνει, καθώς σύμφωνα με τον αφηγητή: «Ο Τούρκος έμεινε Τούρκος» 

 
Ο Μοσκώβ-Σελήμ, όπως άλλωστε και όλοι οι ήρωες του Βιζυηνού, ζει μόνιμα μέσα σε δύο πραγματικότητες. 

Η μία είναι αυτό που βλέπει να γίνεται γύρω του και θεωρεί σαν αντικειμενική πραγματικότητα γιατί όλα τα πράγματα έχουν συγκεκριμένες διαστάσεις και όγκο, και μια πραγματικότητα εσωτερική που είναι αποτέλεσμα μιας πολύπλοκης ψυχολογικής διαδικασίας, στην οποία βασικό ρόλο παίζει η ψυχολογική του υποδομή, η λειτουργική δράση  του συνειδητού και του ασυνειδήτου, η φαντασία και ο προσωπικός του συμβολικός κώδικας.
 Ο Μοσκώβ-Σελήμ ζει πράγματα που δεν υπάρχουν, καθώς οι φαντασιώσεις και οι ονειροπολήσεις, κυριολεκτικά, τον συντηρούν δίνοντάς του σκοπούς και διεξόδους, όταν οι εξωτερικοί περιορισμοί τον πνίγουν…

 ΠΗΓΕΣ:
1)Ζανέκα Στεργιανή, Ο Μοσκώβ Σελήμ του Γ. Βιζυηνού

2)Γ.Μ Βιζυηνός, Νεοελληνικά Διηγήματα, επιμέλεια Π. Μουλλάς, Εστία, Αθήνα

45 σχόλια:

  1. Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΣΕΛΗΜ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥ.

    Όπως βλέπουμε στο κείμενο, η σχέση του Σελήμ με τους γονείς του ήταν εντελώς διαφορετική με τον καθέναν. Ο Σελήμ ήταν πολύ κοντά στη μητέρα του και επειδή ήταν ο τελευταίος γιος της οικογένειας, και δεν είχε αδερφή, η μητέρα του τον κρατούσε συνέχεια κοντά της και τον έντυνε με κοριτσίστικα ενδύματα, τον έβαφε και του έφτιαχνε ακόμη και τα μαλλιά, θέλοντας να καλύψει την απουσία μιας θυγατέρας. Λόγω όλων αυτών λοιπόν, ο Σελήμ αισθανόταν φυλακισμένος στο χαρέμι που ζούσε μαζί με τη μητέρα του και τις υπόλοιπες συζύγους. Παρά την καταπίεση όμως που αισθανόταν, δε έπαψε να αγαπά τη μητέρα του και παραμένοντας δίπλα της ένιωθε πως συμπλήρωνε κατά κάποιο τρόπο το κενό της απουσίας του πατέρα του, καθώς σύμφωνα με την μητέρα του, ο πατέρας του δεν τους αγαπούσε διότι είχε βρει άλλη γυναίκα πια. Ο Σελήμ, λοιπόν, αισθανόμενος ευαισθησία και υποχρέωση προς τη μητέρα του, μιας και ήταν ο μόνος που της είχε απομείνει, καθώς τα άλλα αδέρφια του είχαν ταχθεί με το μέρος του πατέρα του, δεν της έφερνε αντιρρήσεις και αποφάσισε να μείνει λίγο ακόμα μαζί της παρά τις πραγματικές του επιθυμίες. Επιθυμίες όμως τις οποίες η μητέρα του αντιλαμβανόταν, γι' αυτό και προσπαθούσε η ίδια, όσο περισσότερο μπορούσε να τις ικανοποιεί, ζητώντας του μονάχα να παραμείνει δίπλα της.
    Όσον αφορά τη σχέση του Σελήμ με τον πατέρα του, χαρακτηριζόντας ως μία σχέση πλήρους αδιαφορίας από την μεριά του πατέρα. Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι ο πατέρας του δεν ήθελε να έχει καμία σχέση με τον γιο του, εξ' αιτίας της κοριτσίστικης αμφίεσης- συμπεριφοράς του. Ο πατέρας του συνεπώς δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για τον ίδιο και αυτό πλήγωνε βαθιά τον Σελήμ. Εκείνος όμως, παρά την απόρριψη και την μη πρέπουσα στάση του πατέρα του, ήταν περήφανος για εκείνον και ταυτόχρονα επιθυμούσε να του μοιάσει, όχι ως προς την αυτάρκεια του, αλλά ως προς την ανδρεία και τη σωφροσύνη του. Κατέβαλλε μεγάλη προσπάθεια να τον ευχαριστεί, αποδεικνύοντάς του με κάθε τρόπο πως αξίζει να αποκαλείται γιος του, μιας και η μοναδική του επιθυμία ήταν να κερδίσει το θαυμασμό, την εύνοια και την αγάπη του πατέρα του., πράγμα όμως που δυστυχώς ποτέ δεν κατάφερε να πραγματοποιήσει.
    Συγκεφαλαιώνοντας, αντιλαμβανόμαστε πως η σχέση του Σελήμ με τους γονείς του επηρέασε αρνητικά τον ψυχικό κόσμο των παιδικών του χρόνων, τα οποία χαρακτηρίζονταν από έλλειψη αγάπης και κατανόησης.



    Κονόμη Αγγελική- Μηλιάρη Χρυσούλα, Β'2

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εξαιρετική ...

    Att.,
    http://wwwteologiavivaeeficaz.blogspot.com/

    Profº Netto, F.A.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Να εξηγήσεται τα Φιλορωσικά αισθήματα του Σελήμ μέσα από ψυχαναλυτική προσέγγιση.

    -Ο Σελήμ από παιδί κιόλας είχε στιγματιστεί με δεκάδες ψυχικά τραύματα. Υπήρξαν πολλές φορές που η ίδια η χώρα και οι συμπατριώτες του, είχαν φερθεί πολύ σκληρά στον ίδιο και στους τριγύρω ανθρώπους του. Μη έχοντας νιώσει χαρά στην ζωή του, συνεχίζει για πολλά χρόνια να πολεμάει εναντίων των Ρώσων για χάρη της πατρίδας του. Ο φανατισμός και η ιδέα των εχθρών που θα έκαναν ότι χρειαστεί για να νικήσουν τον πόλεμο τον εμπόδιζε να δει την πραγματική αλήθεια έως την στιγμή που αιχμαλωτίστηκε από αυτούς. Ο φανατισμός και ο εθνικός εγωισμός του Σελήμ, εξαφανίστηκαν όταν αντίκρισε αυτούς που τόσα χρόνια θεωρούσε εχθρούς του να είναι ανώτεροι από τους συμπατριώτες του. Τότε έζησε κάτι πρωτόγνωρο για εκείνον. Πρώτη φορά κάποιος του συμπεριφέρθηκε σαν άνθρωπος, αγνοώντας την θρησκεία, την αντιπαλότητα. Επειδή ήταν αιχμάλωτος, θα μπορούσαν να τον κακομεταχειρισθούν για εκδίκηση ή για να τον ντροπιάσουν. Κι όμως οι αντίπαλοί του, αναγνωρίζοντας τον άνθρωπο μέσα από το καβούκι του, συμπεριφέρονταν σε όλους τους αιχμαλώτους με απίστευτες περιποιήσεις. Αυτό στιγμάτησε την ζωή του Σελήμ και με τον καιρό οδήγησε στο να χάσει την εθνική του ταυτότητα και να γίνει περίγελος από τους συμπατριώτες του. Τις τελευταίες στιγμές, ένα αστείο που έλεγε ότι οι Ρώσοι έρχονται να κατακτήσουν την πατρίδα του, τον οδήγησε σε τύψεις που πρόδωσε την χώρα του. Όταν έμαθε πως επρόκειτο για αστείο και πως κανένας Ρώσος δεν απειλούσε την χώρα του, ένα εγκεφαλικό λόγο χαράς έδωσε τέλος στην ζωή του Τούρκου.
    Νίκος Καλαϊτζής-B2

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Επεξήγηση των φιλορωσικών αισθημάτων του Σελήμ μέσα απο ψυχαναλυτική προσέγγιση

    Όπως βλέπουμε στο διήγημα, ο Σελήμ είχε αποκτήσει φιλορωσικά αισθήματα όταν βρισκόταν φυλακισμένος στη Ρωσία,όπου οι εχθροί του,δηλαδή οι Ρώσοι του συμπεριφέρθηκαν καλύτερα και απο τους ίδιους του τους συμπατριώτες.Το γεγονός αυτό συνέβαλε στην ανάκτηση της αυτοπεποίθησης του και του δημιούργησε θετικές εντυπώσεις σε αντίθεση με την ταπείνωση και την αδικία που δέχτηκε απο τους συντοπίτες του.Τα αισθήματα του αυτα, επαληθεύτηκαν και ενδυναμώθηκαν με την επιστροφή του στην πατρίδα του,όπου αντίκρισε μια τραγική πραγματικότητα(βρήκε το σπίτι του καμένο και την οικογένεια του αφανισμένη).Ο ίδιος δεν βρισκόταν κοντα τους (στην οικογένεια του),ώστε να τους υποστηρίξει και να τους υπερασπιστεί,μιας και υπηρετούσε τα συμφέροντα της πατρίδας του.Η ίδια του η πατρίδα,λοιπόν,την οποία υπηρέτησε με τόση αφοσίωση και αγάπη,τον πρόδωσε με τον χειρότερο τρόπο.Όλα αυτά τα γεγονότα,συνέβαλαν στη διαμόρφωση των αντιλήψεων και των φιλορωσικών του συναισθημάτων,καθώς ο ήρωας επηρεασμένος απο την στάση των Ρώσων,συμπεριλαμβάνει στο όνομα του το υποκοριστικό Μοσκώβ,υιοθετεί την ρωσική ενδυμασία(φορώντας καθημερινά μια παλιά ρώσικη στολή),υποστηρίζει ενεργά και προσμένει την επάνοδο τους.Υιοθετώντας ,όμως,αυτές τις αντιλήψεις ο Σελήμ,αποκόπτεται απο τον υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο,μιας και οι συγχωριανοί του τον περιγελούν και τον χλευάζουν για τις απόψεις του αυτές,και εγκλωβίζεται στον εσωτερικό του κόσμο,δημιουργώντας φανταστικές μορφές και περιστάσεις, οι οποίες του προσφέρουν ευχαρίστηση σε αντίθεση με την τραγική πραγματικότητα.
    Το τέλος,ομώς, έρχεται να διαψεύσει και να αποκρούσει τα φιλορωσικα του αισθήματα,καθώς όπως βλέπουμε ο Σελήμ,πληροφορούμενος πως οι Ρώσοι επρόκειτο να επανέλθουν ώστε να κατακτήσουν την πατρίδα του,αγωνιά και βρίσκεται σε μια εσωτερική σύγκρουση,μη γνωρίζοντας ποιανού το μέρος να πάρει και αισθανόμενος ,εκ των προτέρων, τύψεις απέναντι στην πατρίδα του.Όταν όμως μαθαίνει,πως επρόκειτο για μια φάρσα,ο Σελήμ λόγω της χαράς και της ανακούφισης του, παθαίνει εγκεφαλική συμφόρηση,παραμένοντας για πάντα,τελικά,στις πράξεις αλλά και στην καρδιά του Τούρκος.

    Κονόμη Αγγελική Β'2

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Τα φιλορωσικά αισθήματα του Σελήμ μέσα από ψυχαναλυτική προσέγγιση.


    Ο Σελήμ είναι ένας χαρακτήρας, ο οποίος έχει βιώσει πολλά δεινά από νεαρή ηλικία, και αυτά έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και των απόψεών του, όσον αφορά τη σχέση του με την πατρίδα του και τους Ρώσους, που τότε ήταν εχθροί των Τούρκων.
    Έχοντας υπάρξει αιχμάλωτος των Ρώσων, κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ των δυο κρατών, ο Σελήμ καταλήγει στο συμπέρασμα πως οι ίδιοι του οι εχθροί του συμπεριφέρονται καλύτερα από ότι οι συμπατριώτες του, ακόμα και σε συνθήκες πολέμου. Αυτή η πρωτόγνωρη και αναπάντεχη για τον ίδιο συμπεριφορά διαφοροποιεί τα φρονήματά του απέναντι στους Ρώσους, και ενώ ο ίδιος θα έπρεπε να νιώθει μίσος και απέχθεια, τρέφει συμπάθεια προς αυτούς.
    Όταν ο Σελήμ ελευθερώνεται, αποκτά νέες αντιλήψεις για τους εχθρούς. Γυρνώντας μεν στο σπίτι του, ανακαλύπτει ότι η οικογένειά του έχει αποδεκατιστεί, και για αυτό δεν κατηγορεί άλλους παρά μόνο τους συμπατριώτες του, καθώς θεωρεί όταν αυτοί είχαν υποχρέωση, όσο αυτός υπηρετούσε την πατρίδα, να προστατέψουν κάθε ανυπεράσπιστη οικογένεια.
    Καταρακωμένος, λοιπόν, εξ΄αιτίας της απώλειας των δικών του, και επειδή οι συμπολίτες του τον περιγελούσαν ως προς τα φιλικά αισθήματα που έτρεφε έναντι των Ρώσων, ο Σελήμ απομονώνεται, κλείνεται στον εαυτό του και κτίζει μία δική του πραγματικότητα, στην οποία αγνοεί την τουρκική του προέλευση και φέρεται σαν Ρώσος. Πέρα από τον τρόπο ζωής του, υιοθετεί πιστά και τον κώδικα ενδυμασίας των Ρώσων, φορώντας μία παλιά φθαρμένη πολεμική στολή που είχε βρει από κάποιον Ρώσο αποθανόντα όταν ο ίδιος ήταν αιχμάλωτος στο ρωσικό στρατόπεδο.
    Τελικά, έπεται ο θάνατος του Σελήμ, ο οποίος οφείλεται στο γεγονός ότι κάποιοι του ανακοίνωσαν ψευδώς την εισβολή των Ρώσων στην Τουρκία, θέλοντας να του κάνουν πλάκα, και αυτός ένιωσε φόβο, τύψεις αλλά και αγωνία, καθώς δεν ήθελε να βρει κανένα δεινό την χώρα του. Αφού όμως πληροφορήθηκε ότι αυτά ήταν ψέματα και κανείς δεν απειλούσε την Τουρκία, αισθάνθηκε τόσο μεγάλο ενθουσιασμό και εσωτερική γαλήνη και αυτό του προκάλεσε εγκεφαλικό.
    Συνοψίζοντας, διαπιστώνουμε πως υπήρχαν περίοδοι και στιγμές στη ζωή του Σελήμ, όπου τα φιλικά αισθήματά του προς τους Ρώσους φαίνονται να είναι απόλυτα, άλλες φορές πάλι φαίνεται να αναμειγνύονται με την φιλοπατρία, λίγο όμως πριν το τέλος της ζωής του, βλέπουμε τις απόψεις τις οποίες υποστήριζε για πολλά χρόνια να γκρεμίζονται, γιατί επικράτησε μόνο η αγάπη για την πατρίδα του.

    Μηλιάρη Χρυσούλα, Β2

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Μπράβο Νίκο, μπράβο Χρυσούλα , Αγγελική! Είστε όλοι σας καταπληκτικοί!
    Νίκο και blogger, ε;; Κρίμα που δεν γράφεις στα ελληνικά για να μπορώ να το παρακολουθώ!..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ευχαριστω Κυρια.Δεν γραφω στα Ελληνικα διοτι απευθυνεται κυριως σε εξωτερικο που ειναι διαδεδομενο το θεμα του blog.Πραγματικα δεν ειναι πολλοι οι Ελληνες που θα δοκιμαζαν να δουν Ιαπωνικες σειρες κινουμενων σχεδιων που απευθυνονται σε ηλικιες απο 5-100 χρονων,οσο αξιολογες και αν ειναι.Μπορει να ειναι απιστευτα διασημα τα γνωστα ως anime σε ολοκληρο τον κοσμο,η Ελλαδα ομως παραμενει πισω και σε αυτον τον τομεα και δεν ειναι ετοιμη ακομη πολιτισμικα να αποδεχτει κατι τοσο διαφορετικο,αλλα ταυτοχρονα ξεχωριστο και ανωτερο απο πολλα ειδη ψυχαγωγιας.Ας μην θυμηθω τις πορειες για προβολη ταινιων οπως ο τελευταιος πειρασμος και ο κωδικας da vinci,τα χιδιαδες ευρω προστιμα που επιβαλλονται απο το ΕΣΡ για αστειους λογους,τον φανατισμο των Ελληνων οσο αφορα την θρησκεια και την απορριψη της θρησκευτικης,ιδεολογικης και πολιτιστικης Σατιρας χαρακτηριζοντας την ντροπιαστικη και ανθελληνικη.Η ψυχαγωγια αυτη αντιπροσωπευει διαφορετικη κουλτουρα και ξεφευγει απο το δυτικο happy ending,της συνηθισμενες ιστοριες και τα ανουσια σεναρια που δεν μπορουν παρα να προκαλεσουν αδιαφορια στον θεατη.Ολοκληρη εκθεση εγραψα....αλλα ειναι κατι που με ενοχλει και δεν μπορουσα να μην το αναφερω....Πληροφοριακα το avatar μου και του χρηστη Billy san ειναι απο τετοιες σειρες.Το san επισης προστιθενται στο τελος ενος ονοματος για να δειξει φιλικο τονο στην Ιαπωνικη γλωσσα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Νίκο μου πολύ ενδιαφέροντα αυτά που μας είπες! Τελικά πάντα θα μαθαίνουμε απο τους μαθητές μας!
    Μ' αρέσει που σε βλέπω να έχεις τόσο αγάπη γι' αυτό που κάνεις.Έχεις απόλυτο δίκιο για το πόσο καχύποπτοι και διστακτικοί είμαστε με ό,τι δεν γνωρίζουμε.
    Θαυμάζω την αφοσίωση με την οποία αγκαλιάζεις οτιδήποτε ασχοληθείς!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Τα φιλορωσικά αισθήματα του Σελήμ μέσα από ψυχαναλυτική προσέγγιση.


    Αναλύοντας το διήγημα,παρατηρούμε ότι ο Σελήμ έχει υιοθετήσει ανάμεικτα φιλορωσικά αισθήματα από τον καιρό που ήταν στην φυλακή... Οι Ρώσοι που ήταν και εχθροί τους, αντιμετώπιζαν με καλοσύνη και ευγένεια τους φυλακισμένους σε αντίθεση με τους Τούρκους που ενώ ήταν συμπατριώτες του, του συμπεριφέρθηκαν με τον χειρότερο τρόπο. Η περίσταση αυτή του φημιούργησε κάποιες σκέψεις και κατάλαβε ότι πρέπει να ανακτήσει τις δυνάμεις του δηλαδή να αποκτήσει αυτοβουλία και αυτοπεποίθηση. Αντίθετα με τους Τούρκους οι οποίοι επικράτησαν ταπείνωση και αδικία στο πρόσωπό του. Όταν επέστρεψε στην πατρίδα του βρήκε καμένο το σπίτι του και την οικογένειά του διαλυμένη διότι κανείς δεν βρισκόταν εκεί για να την υπερασπιστεί, όταν ξέσπασε ο πόλεμος. Εκείνος βρισκόταν στο στρατό επειδή ο αδελφός του Σελήμ, ο Χασάν δεν επιθυμούσε να υπηρετήσει την πατρίδα του και έτσι ο Σελήμ προσφέρθηκε να πάρει την θέση του για να υπερασπιστεί την τιμή του κράτους και τη σημαία της θρησκείας. Ωστόσο, η αμφίεσή του προέρχεται από τα φιλορωσικά αισθήματα που απέκτησε χάρη στην γνωριμία του με τους Ρώσους και έτσι φορούσε μια παλιά ρωσική στολή. Μετά όμως από αυτά τα γεγονότα που συνέβησαν στον ήρωα οδηγείται μισότρελος επειδή κλεινόταν στον εσωτερικό του κόσμο διότι τον περιγελούσαν οι υπόλοιποι... Δυστυχώς, ένα αστείο που έλεγε ότι οι Ρώσοι έρχονται να κατακτήσουν την πατρίδα του, τον οδήγησε σε τύψεις που πρόδωσε την χώρα του. Όταν έμαθε όμως πως πρόκειται για ένα αστείο και πως κανένας Ρώσος δεν απειλούσε την χώρα του, έπαθε εγκεφαλικό λόγω χαράς με αποτέλεσμα να αφήσει την τελευταία του αναπνοή στη ζωή.

    Κωστάκη Εύα, Β2

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. παιδια δεν εχετε γραψει τιποτα για τον χαρακτηρα-ηθος του σελημ?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. μηπως ξέρει να μου απαντησει καποιος....?? (ενα απο τα βασικα χαρακτηριστικα του διηγήματος είναι οτι ο συγγραφεας συσχτίζει τη διαμορφωση της προσωπικοτητας και της συμπεριφορας του ήρωα με τις οικογενειακες και τις κοινωνικές συνθήκες στις οποίες έζησε ...να επαλυθεύσετε την παρατήρηση με βάση τα αποσπασματα και τις περιλήψεις....)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. re gamwto...kai emena h prwth erwthsh me duskoleuei...paliokeimenooooo

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. ασ μασ απαντησει κανεισ στην πρωτη ερωτηση του κειμενου σελιδα 41 ερωτηση πρωτη....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βρε παιδιά, όλη η ανάρτηση στη ερώτηση 1 απαντάει.
      Απο κει που λέει " ο μικρός Σελημ μέχρι το τέλος.Αλλά θέλει λίγο ..προσαρμογή!

      Διαγραφή
  14. ΠΟΛΥ ΤΕΛΕΙΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΓΡΑΨΑΤΕ!! :) ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ <3 :) :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. para polu wraia!! sas euxaristoume polu g tn voh8eia!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. τον χαρακτήρα του Σελήμ κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας ρε παιδιά δεν τον έχετε γράψει;

      Διαγραφή
  16. χαρακτηρισμο του Σελημ με βαση τον διαλογο σελ.30 του σχολ. βιβλιου?? αν μπορει ας βοηθησει καποιος..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. χαρακτηρισμο του Σελημ με βαση τον διαλογο σελ.30 του σχολ. βιβλιου?? αν μπορει ας βοηθησει καποιος..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Γιατι ο σελημ πηρε το ονομα μοσκωβ???? :/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. ρε παιδια λιγο πιο κατανοητες λεξεις :Ρ ..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Το ιστορικο πλαισιο του εργου του που αναφερεται???

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. μπορει καποιος να μου πει την συνοπτικη περιληψη του κειμενου?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. μέσα απο τα δύο αποσπαματα του βιβλίου (κείμενα) που διακρινετε την διαψευση των προσδοκιών του μοσκωβ σελημ?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. ποια στοιχεια συνιστουν την εκκεντρικοτητα του μοσκωβ σελημ?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. η ταυτοτητα και η εκκεντρικοτητα ειναι αντιπαλα δεη?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Η ανωτερη ηθικη του βιζυηνου πως φαίνεται μεσα απο το κειμενο?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. ποια λογοτεχνικα ρευματα χρησιμοποιει στο διηγημα ο βιζυηνος?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. μπορείτε να περιγράψετε τον χαρακτήρα του πατέρα;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. ΜΙΑ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. ποια ειναι τα ηθογραφικα στοιχεια στο αποσπασμα << Μοσκωβ Σελημ>>;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  30. Πολυ ωραια δουλεια μπραβο σας με βοηθησατε πολυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  31. Για τις πληροφορίες που μας δινει ο συγγραφέας στο δευτερι απόσπασμα σχετικα με την δομη και την λειτουργια της τουρκικης οικογενειας και του οθομανικου κρατους τι εχεται να πείτε;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  32. Ποια στοιχει επιβεβαιωνουν την εκκεντρικοτητα του Μοσκωβ-Σελημ ;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  33. Να εντοπισετε στοιχεια που επιβεβαιωνουν οτι το κειμενο ειναι ηθογραφικο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  34. μπορείτε να περιγράψετε τον χαρακτήρα τη μητερας?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  35. Μπορεί κάποιος να χαρακτηρίσει τον ηρωα με βάση γενικά το κείμενο και κυρίως την συμπεριφορά του απέναντι στον συγγραφέα στην τελευταία σκηνή;

    ΑπάντησηΔιαγραφή