Γιατί δακρύσαν τα παιδιά στον Σείριο ;

 

 

 

 

 

 

Γιατί  δακρύσαν τα παιδιά στο Σείριο ;   Δυο απαντήσεις   στο ερώτημα  του ποιήματος  των Πανελλαδικών εξετάσεων . Από μια δασκάλα και μια μαθήτρια  😉

 

Στον Σείριο

Νίκος Γκάτσος

Στον Σείριο υπάρχουνε παιδιά
ποτέ δε βάλαν έγνοια στην καρδιά
δεν είδανε πολέμους και θανάτους
και πάνω απ’ τη γαλάζια τους ποδιά
φοράν τις Κυριακές τα γιορτινά τους

Τις νύχτες που κοιτάν τον ουρανό
ένα άστρο σαν φτερό θαλασσινό
παράξενα παιδεύει το μυαλό τους
τους φαίνεται καράβι μακρινό
και πάνε και ρωτάν το δάσκαλό τους

Αυτή τους λέει παιδιά μου είναι η γη
του σύμπαντος αρρώστια και πληγή
εκεί τραγούδια λένε γράφουν στίχους
κι ακούραστοι του ονείρου κυνηγοί
κεντάνε με συνθήματα τους τοίχους

Στο Σείριο δακρύσαν τα παιδιά
και βάλαν από κείνη τη βραδιά
μιαν έγνοια στη μικρούλα τους καρδιά

 

ΕΡΩΤΗΣΗ

Γιατί,κατά τη γνώμη σας :

«Στον Σείριο δακρύσαν τα παιδιά

και βάλαν από εκείνη τη βραδιά

μιαν έγνοια στη μικρούλα τους καρδιά.»;

Να απαντήσετε ,αξιοποιώντας τρεις (3) διαφορετικούς κειμενικούς δείκτες του ποιήματος. Θα ήσαστε ικανοποιημένοι/ες ή δυσαρεστημένοι/ες,αν ζούσατε,όπως τα παιδιά στον Σείριο και γιατί ;

 

Α)

Το ποίημα « Στον Σείριο»  ο ποιητής αντιπαραθέτει δύο κόσμους , δύο ζωές  : τον κόσμο της αθωότητας , την ανέμελη ζωή στην οποία κυριαρχεί  η αισιοδοξία και η  χαρά , με τον κόσμο του ρεαλισμού , της αληθινής ζωής , της ενηλικίωσης ίσως , που είναι γεμάτη έγνοιες και αγωνίες . Το αν και πώς συναντιούνται  αυτοί οι δύο κόσμοι  και το πού βρίσκεται η Ομορφιά της αυθεντικής  ζωής  είναι και το θέμα που βρίσκεται στον κεντρικό προβληματισμό του ποιητή .

     Στο Σείριο  τα παιδιά «δεν βάλαν ,   έγνοια» , « δεν είδαν  πολέμους και θανάτους»,   «φορούν τις Κυριακές τα γιορτινά τους» ,  καταθέτει ο ποιητής δίνοντας με θεατρική περιγραφή την εποχή της αθωότητας , της ανεμελιάς και της  ξεγνοιασιάς.  Όμως η ευαίσθητη και ανήσυχη φύση των νέων δεν τους αφήνει περιθώρια  να εφησυχαστούν  στη σταθερότητα της ασφάλειας , στη  δεδομένη χαρά  . Αναρωτιούνται για τη Γη , ένα άστρο που  παρομοιάζεται με «θαλασσινό φτερό»  για να τονιστεί η γοητεία του και η μοναδικότητα του . Εκεί τα παιδιά – σε αντίθεση με τον Σείριο -  ζουν έχοντας να παλέψουν και σκοτάδια · η ζωή τους δεν είναι γεμάτη «Κυριακές», αλλά έχει και  «πληγές και αρρώστιες» ,  όπως μεταφορικά αποδίδεται από τη φωνή του δασκάλου το λυπημένο πρόσωπο της ζωής.  Όμως τα παιδιά της γης δεν κοιμούνται με τις πληγές τους .  Παλεύουν «ακούραστοι κυνηγοί του ονείρου» να μετουσιώσουν τα όνειρά τους   σε ζωή  αληθινή . Τα παιδιά στο Σείριο δάκρυσαν  μόλις κατάλαβαν ότι θα ήθελαν  να έχουν και αυτά  μια  ζωή πιο «ζωντανή»,  μία ζωή που θα τους  αφήνει το  περιθώριο να παλέψουν για να την αλλάξουν , αφού θα νιώθουν ότι οι « έγνοιες» τους  θα είναι  το κίνητρο  για να προχωρήσουν μπροστά . Τα παιδιά στο Σείριο ίσως και να δάκρυσαν   επίσης όταν  κατάλαβαν πόσο  αλλιώτικα αντίθετη είναι η ζωή των παιδιών στη Γη.  Τα δάκρυά τους  γίνονται το βήμα για να ακουμπήσει η ανέφελη «μικρούλα τους καρδιά»  τη ζωή της Γης…    Θα ήμουν δυσαρεστημένος αν ζούσα στο Σείριο, γιατί δεν θα άντεχα το τέλμα μιας « αποστειρωμένης» , ευτυχισμένης ζωής που ποτέ δεν συναπαντήθηκε με εμπόδια και δυσκολίες  · αυτά θα με μάθαιναν  να παλεύω και να νιώθω  πως  δεν είμαι παρατηρητής στη ζωή μου , αλλά οδηγός της

 

 Β)

 

Στο Σείριο υπάρχουν παιδιά που   «ποτέ δεν βάλαν έγνοια στην καρδιά» , που ζουν σε ένα κόσμο  αψεγάδιαστο ,   μακριά από τις δυσκολίες και τις διαψεύσεις που μας επιφυλάσσει η Γη . Ζουν ξέγνοιαστα,  απαλλαγμένα από «πολέμους και θανάτους» και προστατευμένα από κάθε σκληρή πραγματικότητα.  Όμως από κάπου μακριά ξεπροβάλλει η Γη , που παρομοιάζεται με «φτερό θαλασσινό» ,  διαταράσσοντας  την ανέγγιχτη ευτυχία τους ,όπως ένα φτερό θα στιγμάτιζε  την εικόνα μιας ακύμαντης  και ήρεμης θάλασσας. Στη γη η «αρρώστια και  η πληγή» ,  ο πόλεμος και η αδικία,  αποτελούν αναπόδραστο κομμάτι της ζωής μας γεγονός που αποτελεί και τον κεντρικό  προβληματισμό  του ποιήματος .Εμείς οι άνθρωποι  στη Γη πολεμάμε το Κακό  με «τραγούδια, με  στίχους και συνθήματα στους τοίχους», μαχόμαστε με θάρρος και όραμα .  «Στο Σείριο δάκρυσαν τα παιδιά» :  ο ποιητής επαναλαμβάνοντας την αναφορά του στα παιδιά  του εξιδανικευμένου αυτού  κόσμου επανέρχεται σε εκείνα,  όμως αυτή τη φορά τα έχει σκεπάσει   με το σύννεφο των δακρύων  τους  ,δάκρυα που   προκύπτουν  από την  συνειδητοποίηση  της  έντονης  αντίθεσης  του δικού τους κόσμου -  της χαράς και της ελπίδας-  με τον κόσμο της Γης,    τον κόσμο   των συνηθισμένων  ανθρώπων και των διαψεύσεων που αυτοί βιώνουν .  «Μια έγνοια βάλαν στη μικρούλα τους καρδούλα» μας γράφει μεταφορικά  ο ποιητής , αισθητοποιώντας  το πώς η  αθώα   ματιά   των παιδιών , αλώβητη από  τα προβλήματα,  συγκλονίζεται από τη  συνειδητοποίηση του σκληρού προσώπου της ζωής .

Η  ζωή στο  Σείριο , με μία πρώτη ματιά , φαντάζει ονειρική και ιδανική  σε αντίθεση με αυτή της Γης,  που  μας φέρνει συχνά στα όριά μας με τα τόσα προβλήματα . Μία τέτοια ζωή θα με  έβρισκε  ίσως ήρεμη αλλά όχι ευτυχισμένη. Γιατί η ευτυχία ,  αν γίνει δεδομένη και δεν "τραυματιστεί"   μέσα από τις  δυσκολίες , δεν θα   καταφέρει   να μας δώσει  δύναμη και θάρρος  για να  προχωρήσουμε ωριμότεροι μπροστά . Η ζωή μας θα  καταλήξει  «ένα πουκάμισο αδειανό» .  Η ζωή μας νοηματοδοτείται  μόνο όταν  είναι  ένα κράμα διαφορετικών  συναισθημάτων και εμπειριών . Άλλωστε γι αυτό είναι  και τόσο πολύτιμη ,  γιατί μπορεί να μας αναδείξει σε  μαχητές του σύμπαντος ……