ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ,επαναληπτικές εξετάσεις

6 Ιουνίου 2011

Γιώργης Παυλόπουλος 

   Τα Αντικλείδια

Η Ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή. Πολλοί κοιτάζουν μέσα χωρίς να βλέπουν τίποτα και προσπερνούνε. Όμως μερικοί κάτι βλέπουν, το μάτι τους αρπάζει κάτι και μαγεμένοι πηγαίνουνε να μπουν. Η πόρτα τότε κλείνει. Χτυπάνε μα κανείς δεν τους ανοίγει. Ψάχνουνε γιά το κλειδί. Κανείς δεν ξέρει ποιος το έχει. Ακόμη και τη ζωή τους κάποτε χαλάνε μάταια γυρεύοντας το μυστικό να την ανοίξουν. Φτιάχνουν αντικλείδια. Προσπαθούν. Η πόρτα δέν ανοίγει πιά. Δεν άνοιξε ποτέ γιά όσους μπόρεσαν να ίδούν στο βάθος. Ίσως τα ποιήματα που γράφτηκαν από τότε που υπάρχει ο κόσμος είναι μια ατέλειωτη αρμαθιά αντικλείδια για ν' ανοίξουμε την πόρτα της Ποίησης.

Μα η Ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή.

(Τα Αντικλείδια, 1988)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Α1.     Κύρια     γνωρίσματα     της     ποίησης     του     Γιώργη Παυλόπουλου   είναι η χρήση καθημερινού λεξιλογίου, ο παρατακτικός λόγος και η συμβολιστική γραφή. Για καθένα από τα παραπάνω χαρακτηριστικά να γράψετε ένα αντίστοιχο παράδειγμα από το ποίημα που σας δόθηκε.

Μονάδες 15

Β1. Σύμφωνα με την Τασούλα Καραγεωργίου: «Το ποίημα του Παυλόπουλου τελειώνει όπως άρχισε. Η Ποίηση είναι μια πόρτα ανοικτή" η πρόσκληση ανανεώνεται" η περιπέτεια δεν έχει τέλος». Σε ποιό σχήμα λόγου αναφέρεται η Τ. Καραγεωργίου; (μονάδες 5) 
Να σχολιάσετε τη συγκεκριμένη επιλογή του σχήματος αυτού από τον ποιητή. (μονάδες 15)

Β2.α) Γιατί, κατά τη γνώμη σας, ο ποιητής χρησιμοποιεί στα «Αντικλείδια» το α' και γ' πληθυντικό πρόσωπο για την εξιστόρηση και ερμηνεία του ποιητικού τον μύθου; μονάδες 10 


 β) Να περιγράψετε δύο εικόνες με τις οποίες ο ποιητή; δημιουργεί μια ατμόσφαιρα μυστηριακή, (μονάδες 10)

Γ1. Να σχολιάσετε τους παρακάτω στίχους:

α) Πολλοί κοιτάζουν μέσα χωρίς νά βλέπουν

τίποτα καί προσπερνούνε.

(σε μία παράγραφο περίπου 60-80 λέξεων)

(μονάδες 10)

β)                                                  

Ακόμη καί τή ζωή τους κάποτε χαλάνε μάταια

γυρεύοντας τό μυστικά νά την ανοίξουν.

Φτιάχνουν αντικλείδια.

(σε μία παράγραφο περίπου 80-100 λέξεων) (μονάδες 15)

Δ1. Να συγκρίνετε ως προς το περιεχόμενο το ποίημα του Γ. Παυλόπουλου «Τά Αντικλείδια» με το ποίημα του Γ. Στογιαννίδη «Ή ποίηση».

                                                                        (Μονάδες 20)

Η ποίηση

Η ποίηση είναι σκληρή

δεν την κερδίζεις με ψέματα,

δεν την αλλάζεις ξεκοιλιάζοντας τράπουλες

ή θυμιατίζοντας τον εξω αποδώ.

Φωτιά

που βαστάει απ' την κόλαση και που μελτέμια Αυγουστιάτικα λουτρά ιαματικά

που οι δυστυχισμένοι ονειρεύονται.

αφήνοντας σε στις προσβάσεις του ύπνου

Η ποίηση σου αφαιρεί την πραγματικότητα

να μηρυκάζεις λέξεις.

Κάποτε άγγελος Κυρίου έρχεται

να σου αλλάξει το μουσκεμένο προσκέφαλο.

Η ποίηση είναι η πιο σκληρή μοναξιά.

(Από   τη   συλλογή   του   Γιώργου   Στογιαννίδη,   Στις προσβάσεις τον ύπνου, 1976)









ΓΙΩΡΓΟΣ  ΣΤΟΓΙΑΝΝΙΔΗΣ (1912-1994)




Ο Γιώργος Στογιαννίδης γεννήθηκε στην Ξάνθη και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Θάσο, τη Θεσσαλονίκη και την Καβάλα. Κατά τη διάρκεια του ελληνοαλβανικού πολέμου υπηρέτησε στο αλβανικό μέτωπο. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1920 ως γύρω στα 1970 έζησε στην Καβάλα, εργαζόμενος σε οικογενειακή βιοτεχνία και μετά το 1970 εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου ασχολήθηκε επαγγελματικά με το εμπόριο και ζει ως σήμερα. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Καβάλα υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Λέσχης Γραμμάτων και Τεχνών και το 1934 εξέδωσε το λογοτεχνικό περιοδικό "Νέοι" που κυκλοφόρησε τέσσερα τεύχη. Συνεργάστηκε επίσης ως μέλος της συντακτικής επιτροπής με τα περιοδικά της Καβάλας Σκαπτή Ύλη, Εννέα Οδοί, Αργώ και τα περιοδικά της Θεσσαλονίκης Μακεδονικά Γράμματα, Ροτόντα καθώς επίσης με διάφορες εφημερίδες της Θεσσαλονίκης και της Καβάλας, όπου δημοσίευσε κριτικά δοκίμια. Από το 1975 και για πέντε χρόνια πραγματοποίησε ραδιοφωνικές εκπομπές με τίτλο Γύρω από την ποίηση στο ραδιοφωνικό σταθμό ΕΡ2 της Θεσσαλονίκης. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1931 με δημοσιεύσεις ποιημάτων του στο περιοδικό Ορίζοντες του Πειραιά. Το 1949 εξέδωσε την πρώτη του συλλογή που είχε τίτλο "Περιστέρια στο φως". 
Τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1974). Ήταν μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά, πολωνικά και άλλες γλώσσες. Η ποίηση του Γιώργου Στογιαννίδη ξεκίνησε από το χώρο του συμβολισμού και της αφηρημένης συνειρμικής γραφής και οδηγήθηκε διατηρώντας αμείωτη, αν και μέσα σε άλλα μορφικά πλαίσια, την ένταση των συναισθημάτων και την κυριαρχία του ερωτικού στοιχείου, σε μια κυριαρχία του «καθαρού» ποιητικού λόγου και της αυστηρής οργάνωσής του.


(ΠΗΓΗ: ΕΚΕΒΙ)


Ένα ακόμη ποίημα του Γιώργου Στογιαννίδη, μέσα στο πνεύμα του καλοκαιριού :



Τότε, σκέφτηκε να την πει καλοκαίρι.
Γιατί τα καλοκαίρια ανατέλλουν χαρούμενα
κι είναι έμπιστα και δροσερά. Σε λογαριάζουν δικό τους
και βγάζουν το καπέλο τους
μόλις σε ιδούν.
Εγώ, δεν έχω καπέλο,
έχω όμως μια μικρή πέτρα
στο δάχτυλό μου
που με συγκινεί,
όπως ένα φωτισμένο παράθυρο.
Άκουσε,
αγαπώ τα πράσινα δέντρα
αγαπώ τα νερά σου
αγαπώ την ψυχή σου.
Γι΄αυτό βγαίνω τη νύχτα
να σε συναντήσω.
Κουβαλώ τα χαρακτηριστικά σου
παντού.
Οι άνθρωποι πρέπει να σε καταλαβαίνουν
όταν σηκώνουν το βλέμμα τους
και σ’ ανασαίνουν βαθειά.

Αλλιώς,
είναι πράγματα περιττά
οι ποιήσεις
και τα αισθήματα.