οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κ.Ε.Ε για τη Λογοτεχνία

Επιτέλους "ο Κρητικός , ε;;

Δεν ξαφνιάστηκαν τα παιδιά, ήταν μέσα σ' αυτά που περίμεναν.
Τα θέματα αρκετά απαιτητικά, με την -  αυτονόητη - προϋπόθεση, για να γράψει κάποιος καλά, να  έχει μελετήσει το ποιήμα στο βάθος του.

Μάλλον σ' αυτό το βάθος στόχευσε και η ΚΕΕ με την ερώτηση Β1, στο β' υποερώτημα. Η αναφορά στη σύνθεση της φυσικής και της μεταφυσικής πραγματικότητας κυρίαρχο  θεματικό και δομικό μοτίβο  στο Σολωμό.
Η πιο απαιτητική και συνάμα η πιο " ωραία" ( ας μου επιτραπεί η λέξη) ερώτηση.


Το παράλληλο κείμενο, ο Όρκος του Μαρκορά,βατό και με φανερές αναλογίες με τον "Κρητικό".
Βέβαια προϋπόθεση για τη σωστή  προσέγγισή του ήταν  οι εξωκειμενικές πληροφορίες που δόθηκαν απο την επιτροπή , όπως για παράδειγμα, το ότι ο Μάνθος στον  "Ορκο" είναι νεκρός και καλεί κοντά του- στον άλλο κόσμο- την αγαπημένη του που είναι ετοιμοθάνατη.




Από την Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων  δόθηκαν οι παρακάτω ενδεικτικές απαντήσεις και λύσεις των θεμάτων  με την υπενθύμιση για άλλη μία φορά ότι κάθε απάντηση ή λύση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή.

Α1.  

 

φύση: ακρογιάλι, πέλαγα, ουρανός, θάλασσα, περιβόλι, μέλισσα , φεγγάρι κ.α.

πατρίδα: λαβωματιές, Κρήτη

γυναίκα: κορασιά, ομορφιά, κορασιά που μ’ έσφιξε κι εχάρη, φεγγαροντυμένη κ.α

θρησκεία: Σάλπιγγα, Κοιλάδα, καπνός δε μένει απ’ τη γη, Παράδεισος, Ανάσταση, το κάψιμο, ο κόσμος ο αναμμένος κ.α

  

B1.    

α' υποερώτημα  

Περιγραφή δύο εικόνων που περιέχονται σε δύο από τα παρακάτω αποσπάσματα:

      «- Ψηλά τήν είδαμε πρωί· της τρέμαν τά λουλούδια

Στη θύρα της Παράδεισος που έβγηκε μέ    τραγούδια·» 

«Εψαλλε τήν Ανάσταση χαροποιά ή φωνή της,»

«Ό ουρανός ολόκληρος άγρίκαε σαστισμένος, Το κάψιμο αργοπορούνε ό κόσμος ό αναμμένος-»

        «Κάτι κρυφό μυστήριο έστένεψε τή φύση»

        «Τό κάψιμο ... αναμμένος»

          «Έσειότουν τ' ολοστρόγγυλο ... καί στα χρυσά μαλλιά της.»  κ.α

β ' υποερώτημα

• Η ελπίδα συνάντησης κατά την έσχατη κρίση παρηγοριά στον ψυχικό πόνο του Κρητικού απο το θάνατο της κόρης

• H   θρησκευτικότητα του ποιητή.

• Η εξοικείωση του με τα εκκλησιαστικά κείμενα

• Στο Σολωμό είναι συνηθισμένο να ακολουθείται ο θάνατος από αναφορά στη Δευτέρα παρουσία.

•  Επιρροή από ευρωπαϊκό ρομαντισμό.

Β2.     

Τέτοιου είδους εκφραστικά μέσα μπορούν να εντοπιστούν στους παρακάτω στίχους:

1.     «Κι η θάλασσα, ... όλο ησυχία και      πάστρα».

2.     «Κάθε ομορφιά νά στολιστεί και τό θυμό ν' αφήσει».

3.     «Δεν ειν' πνοή „. περνώντας»,

Γ1:    

 α' υποερώτημα

• Επίκληση στη φύση και προσπάθεια εξευμενισμού της.

• Σχολιασμός  επιθέτου   «καλό»:   οξύμωρο  βλ. και  σελ.  39 Βιβλίου του Καθηγητή.

• Πλεονασμός: «ξαναφέξε πάλι»

• Σχέση ανθρώπου φύσης.

• Επιρροή από δημοτική ποίηση.

• Γνωστοποίηση τόπου χρόνου προσώπων,

 β΄υποερώτημα

• Σχόλια βιβλίου 10 και 11 (σελ, 18).

•     -Μεταφυσικό στοιχείο,

• -Η «εν σαρκί» Ανάσταση της κόρης προϋπόθεση για τη

συνάντηση με τον αγαπημένο της.

• -Στοιχείο εγκοσμίωσης: ψάλλει την Ανάσταση και εκφράζει συναισθήματα

Δ1.  ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΚΕΙΜΕΝΟ:       

Οι απαντήσεις στην ερώτηση αυτή μπορούν να στηριχθούν σε

κάποιες από τις παρακάτω ομοιότητες και διαφορές.

α) Ομοιότητες: 

-η ερωτική σχέση μεταξύ δύο νέων,

-συναισθήματα απώλειας,

-έκφραση συναισθημάτων για αγαπημένο πρόσωπο,

-η προσδοκία συνάντησης,

 -το μεταφυσικό πλαίσιο,

 -η παρουσία του φυσικού στοιχείου,

 -το παραπλήσιο ιστορικό πλαίσιο,

 -η εγκοσμίωση του μεταφυσικού τοπίου.

β) Διαφορές:

-Στον «Κρητικό» ο ζωντανός νέος αναζητά τη νεκρή κόρη, -στον «Όρκο» συμβαίνει το αντίστροφο.

-Ο Κρητικός αναζητεί την κόρη μέσω τρίτων, στον «Όρκο» ο νέος απευθύνεται άμεσα στην αγαπημένη του,

 -Στον Κρητικό ο νέος μεταβαίνει εκούσια στον υπερβατικό κόσμο, στον «Όρκο» ο νεκρός νέος προσκαλεί αγαπημένη του.

 Στον «Όρκο» υπάρχει έντονο στοιχείο νοσταλγίας της κοινής επίγειας ζωής,

-Η παρουσίαση του υπερβατικού κόσμου.